محوطه هاشم زاده | |
---|---|
نام | محوطه هاشم زاده |
کشور | ![]() |
استان | استان آذربایجان شرقی |
شهرستان | بناب |
اطلاعات اثر | |
کاربری | محوطه |
دیرینگی | هزاره دوم |
دورهٔ ساخت اثر | هزاره دوم |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۶۱۸۱ |
تاریخ ثبت ملی | ۷ مهر ۱۳۸۱ |

قلعه بابک
قلعه بذ | |
---|---|
![]() |
|
کشور | ![]() |
استان | آذربایجان شرقی |
شهرستان | کلیبر |
بخش | مرکزی |
نام(های) دیگر | قلعه جمهور |
بذ یا بذین (شاید نام ۲ مکان باشد) به ناحیه کوهستانی (کورَ) در آذربایجان گفته میشود که محل قلعه و پایگاه بابک خرمدین در طی شورش علیه خلافت عباسی (۸۱۶ تا ۸۳۷ میلادی) بوده است.این قلعه اقامتگاه و مرکز فرماندهی بابک خرمدین در طی شورش علیه خلافت عباسی بوده است.
در نوشتار مورخین اسلامی
ابنخردادبه، بذ را رستاقی در آذربایجان نوشته و شهر بذ را «مدینة بابک» نامیده است . طبری، بذ را قریه و شهری در حدود اردبیل نوشته است . مطهربن طاهر مقدسی آن را شهری با دیوارهای استوار خوانده است . ابن ندیم از آنجا به عنوان سرزمینی کوهستانی یاد کرده است . یاقوت آن را کورهای میان آذربایجان و اران نوشته است. مسعودی، بذ را به صیغة تثنیه، بذین نامیده که در کنار رود ارس واقع بوده است. وی در جایی بذین را ناحیه و کوهی در آذربایجان دانسته، در جای دیگر آن را در آذربایجان و اران نوشته است. ابن عبدالمنعم نیز کوه بذین را در اران دانسته استابودُلَف و یاقوت ذکر کرده اند که آب و هوای قلعه بذ ابری و مهآلود است
بذین
عنوان بذین موجب بروز این اندیشه شد که گویا دو بذ، یکی در جنوب و دیگری در شمال رود ارس وجود داشته است. برخی از محققان بذین را در آذربایجان، اران و بیلقان پنداشتهاند، حال آنکه بیشتر محققان، بذ را جایی در سرزمین اردبیل دانستهاند.یعقوبی مینویسد که ابوجعفر (منصور خلیفة عباسی)، یزید بن حاتم مهلبی را والی آذربایجان قرار داد و یزید، یمنیها را از بصره به آنجا گسیل داشت و روادبن مثنی ازدی را در تبریز تا بذ فرود آورد . اما از نوشتة دینوری به سهولت میتوان دریافت که بذ در جنوب رود ارس واقع بوده است. وی مینویسد که بابک در بذ به مقابلة افشین شتافت، ولی چون دید لشکریان افشین او را از هر سو احاطه کرده و راهها را بر او بستهاند، از رود ارس گذشت و به جانب ارمنستان رفت. مینورسکی بذین را ناحیهای در آذربایجان نامیده که در جنوب رود ارس نهاده شده است. وی ارس را رودی دانسته که از میان بذین در آذربایجان و کوه ابوموسی درخاک اران میگذرد
جغرافیا
این منطقه بین آذربایجان و اران، نزدیک به رود ارس قرار دارد.سعید نفیسی نه تنها ناحیه، بلکه شهر و کوهستان بذ یا بذین را در مشرق دشت مغان نزدیک ناحیه طالش کنونی و در مجاورت کرانه غربی دریای مازندران نوشته است. این شهر در ۲۱ فرسنگی اردبیل بر بلندی کوهی واقع بود که بقایای دژ بذ یا قلعة جمهور ( به احتمال مأخوذ از کوههای جمهور) در آنجا قرار داشته است. کسروی محل شهر بذ را در جنوب رود ارس در قراچه داغ کنونی و شمال شهر اهر، اندکی مایل به شرق دانسته است. این نظر بعدها مورد تأیید باستانشناسان قرار گرفت و معلوم شد که قلعه جمهور در ۵۰ کیلومتری شمال شهرستان اهر و در ارتفاعات غربی شاخهای از رود بزرگ قرهسو در ۳ کیلومتری جنوب غربی کلیبر واقع است. بنای قلعه جمهور یا دژ بذ شامل قلعه و قصر، بر فراز قلهای به ارتفاع بیش از ۲۳۰۰ تا ۲۶۰۰ متر است که اطراف آن را درههایی به عمق ۴۰۰ تا ۶۰۰ متر فرا گرفته است. تنها از یک راه تنگ و دشوار میتوان به این قلعه راه یافت
راه دسترسی به قلعه از سه طرف می باشد:.
1– مسیر قلعه درهسی که در جنوب قلعه واقع شده است و صعب العبور میباشد.
2– مسیر هتل بابک که کمی بالاتر از روستای شجاعآباد است.
3– مسیر ییلاق که ۱/۵ کیلومتر از مسیر را میتوان با اتومبیل طی کرد که نسبت به دو مسیر قبلی بهتر است.
مشخصات ظاهری قلعه
قبل از این که به دروازه قلعه برسیم از معبری عبور می کنیم، این معبر به صورت دالانی است و فقط گنجایش عبور برای یک نفر را دارد و دو نفر به سختی از آن می توانند بگذرند. معبر در فاصله دویست متری دروازه قلعه و مقابل آن واقع است. ورود هر تازه وارد سپاهی و غیره، کوهبانیهها راکه در دو برج طرفین دروازه موضع داشتهاند متوجه میکرده است. جایگاه کوهبانیهها در بلندی واقع است و بنابر این به هر چیز و هر کس تسلط کامل داشتهاند. این برجها یکی مخروطی و دیگری مدور واستوانهای از سنگهای تراشیده با ملاط ساروج استوار ساخته شدهاند. باروها که از نوعی سنگ خارا ساخته شده تمام درزهای کوهستان را بسته است. برای نفوذ به داخل بنا بایستی حتما از دروازه گذشت و از کوهستان راهی برای ورود وجود ندارد. نزدیک شدن وسایل قلعه کوب، منجنیق و آتش افکن به این قلعه تقریبا ناممکن بود.
بنای دژ که دو طبقه و سه طبقه است که پس از ورودی قرار گرفته است و پس از آن تالار اصلی وجود دارد که اطراف آن را هفت اطاق فرا گرفته است، اطاقهایی که به تالار مرکزی راه دارند. در قسمت شرقی دژ تاسیسات دیگری مرکب از اطاقها و آب انبارها ساخته شده است. سقف آب انبارها با طاق جناغی و گهوارهای استوار شدهاند. محوطه داخلی آنها نیز به وسیله نوعی ساروج غیر قابل نفوذ گردیده و به هنگام زمستان از برف و باران پر شده و در تابستان و هنگام مضایق و محاصرهها از آب آنها استفاده میشد. در سمت شمال غربی دژ پلکانهایی سرتاسری وجود داشته که اکنون ویران شده و قسمتهایی از آن بیرون خاک است و تنها راه صعود به بخشهای مرتفعتر بناست.
تاریخچه
از جغرافیای تاریخی بذ، در دوره پیش از اسلام، اطلاع چندانی در دست نیست، ظاهراً در دوره هخامنشیان کادوسیها، از اقوام ساکن کرانههای جنوب غربی دریای خزر، در آنجا زندگی میکردهاند و جنگهایی نیز با هخامنشیان داشتهاند. کسروی می گوید که کادوسیها همان قوم طالشاند. از آن به بعد، تا قرن هشتم، از بذ اطلاعی در دست نیست . در این قرن، حمدالله مستوفی درباره اهالی کلیبر، که نزدیک بذ بودهاند، مینویسد: «مردمش از ترک و طالش ممزوجاند». در اوایل دوره اسلامی ، بذ به منطقهای گفته میشد که در قسمتی از قرهباغ ـ یا درست تر قره جه داغ ـ آذربایجان قرار داشت و از شمال به رود ارس، از مشرق به قسمت سفلای رود قره سو و دشت مغان و از جنوب به ناحیة اهر ( در دوره اسلامی به اهر، مَیْمَذ می گفتند و مرکز آن نیز اهر بود)، و از مغرب به رود کلیبر محدود می شد. بذ از لحاظ جغرافیایی تقریباً منطقهای بسته بود. امروزه، رودهای قره سو و سَلین چای و کلیبر و ارس آن را از شمال و مشرق و مغرب مسدود می کنند و از جنوب نیز کوههای شِیوَر آن را دربرگرفته است. رسیدن به منطقه هشتادسر تنها از دره رودهای اهر و قوری چای و کجرود امکان دارد. راه عمده این منطقه ییلاقی، که محل دامداری است، به دشت مغان (منطقة قشلاقی )، تنها از شیارهای گرانکوه هشته سر و از کنار مسیر رودهایی است که از مشرق آن به رود قره سو می ریزد. بذ از شمال و شمال غربی به رود ارس ، و از کرانه های جنگلی رودهای سلین چای و کلیبر به مناطق غربی راه داشت . امروز نیز این منطقه با جادهای که از کنارههای رود سلین چای میگذرد، به کرانههای جنوبی رود ارس می پیوندد. از مآخذ تاریخی چنین برمی آید که قلمرو سیاسی بابک بارها گستردهتر از جغرافیای تاریخی بذ بوده است و بذ بیشتر به درههای شمالی گرانکوه هشته سر و قلعه های آن ، بویژه به باروها و دهکدههای واقع در آن ، گفته میشد.
این قلعه در ۹ رمضان ۲۲۲ ه ق/۱۵ آگوست ۸۳۷ بدست نیرویهای افشین فتح و ویران شد. بذ در اشعار شاعران عرب همچون حسین بن ضحاک باهلی، ابو تمام و بُحتری ذکر و توصیف شده است. ابودلف مسعر بن مهلهل خزرجی مهدی بودهاند.
جاذبههای گردشگری
این قلعه باستانی توسط جنگل ارسباران احاطه شده است و به علت وجود زیباییهای طبیعی و ویژگیهای تاریخی قلعه بابک از مکانهای دیدنی استان آذربایجان شرقی میباشد که سالیانه علاقهمندان بسیاری را رهسپار این منطقه میکند.

برکه گُوگُلی ، برکه ای بسیار زیبا در روستای مجارشین و در دهستان گنبرف می باشد. این برکه بسیار زیبا و دیدنی در دامنه کوه چانگیل قرار گرفته است . منابع تأمینکنندهٔ آب این برکه از آبهای جاری ناشی از برف و باران و تعدادی چشمه هایآغ دره می باشد و از طریق یک نهر این آبها به برکه منتقل می گردد.
وجه تسمیه
در مورد وجه تسمیه این برکه اختلاف نظر وجود دارد . بعضی ها نام این برکه را به پیر زنی به نام گوران نسبت می دهند و می گویند که این پیرزن موسس برکه بوده و نام این برکه را گورگلی می نامند و به احتمال زیاد نیز این استدلال صحیح می باشد. اما اهالی مجارشین نام این برکه را گُو گلی می نامند .. گُو به معنی آبی رنگ و گُل هم به معنی برکه می باشد . پس گوگلی به معنی برکه آبی رنگ می باشد .
کاربری
برکه گوگلی علاوه بر اینکه یکی از جاذبه های گردشگری روستای مجارشین به شمار می رود در بخش کشاورزی نیز مورد استفاده قرار می گیرد . همچنین برکه گوگلی محل آبدهی دامهای روستای مجارشین نیز می باشد.

قوریگل (تالاب خشک) در ۳۰ کیلومتری جنوب شرق تبریز و در ۱۵ کیلومتری غرب شهر بستانآباد قرار گرفتهاست . منابع تأمینکنندهٔ آب این تالاب از آبهای جاری ناشی از برف و باران و تعدادی چشمههای زیرزمینی است که در کف آن جریان دارند.
با توجه به این که دریاچه قوریگل جزء تالابهای بینالمللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر میباشد و نیز برای شماری از پرندگان مهاجر آبزی و حمایت شده از نظر زیستگاهی حائز اهمیت ملی و بینالمللی است . حفاظت از آن به عنوان یک هدف اولیه و اصلی بر سایر بهره وریهای مقدم میباشد . دریاچه قوریگل با توجه به دارا بودن قابلیتهای مختلف مینواند در بر گیرنده اهدافی چون حفاظت از تنوع زیستی و آموزشی و تحقیقات و اکوتوریسم و غیره میباشد.
محتویات |
موقعیت
تالاب قوریگل با وسعت ۲۰۰ هکتار در ۴۵ کیلومتری جنوب شرقی تبریز قرار دارد و بین ۴۴/۴۶ تا ۴۲/۴۶ طول شرقی و ۵۵/۳۷ عرض شمالی قرار دارد.
پیشینه
در سال ۱۳۵۴ به عنوان تالاب بینالمللی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده و در سال ۱۳۷۳ جزء مناطق شکار ممنوع مدیریت میشود.
ویژگی منحصر بفرد
یکی از ویژگی های این تالاب آب شیرین بودن آن می باشد. که گردشگرانی که در حال شنا در این تالاب هستند. همراه با شنا می توانند آب آن را نیز نوش جان کنند.
قابلیتهای گردشگری
این تالاب از دیدگاه جهانگردی و سیاحتی نیز از جاذبههای مهم استان آذربایجان شرقی است و به علت داشتن شرایطی چون وجود چشم انداز مناسب تنوع پرندگان آبزی و دسترسی به مراکز شهری و وجود علاقه عمومی به تفرج و گذراندن اوقات فراغت در طبیعت آن از قابلیتهای ویژهای برخوردار بوده و به علت قرار گرفتن در جاده ترانزیتی تهران- تبریز مسافران زیادی را پذیرا میباشد.
زیستگاهها و حیات وحش
در دهههای قبل این مناطق محل عبور و زیستگاه ارمنی بوده که به قوچ و میشهای منطقه سهند در ارتباط بودند ولی به علت توسعه شهری و ایجاد صنایع در مسیر این ارتباط قطع شدهاست.
از حیات وحش این منطقه میتوان به پستاندارانی چون و و موش مغان و گرگ و روباه و سمور سنگی اشاره نمود . حدود ۹۲ گونه پرنده نیز در این تالاب شناسایی شده که میتوان به اردک سرسفید و اردک مرمری و اردک بلوطی اشاره نمود این گونهها طبق تقسیم بندی Iucn در کلاس در حال تهدید طبقه بندی شدهاند.
از خزندگان تالاب میتوان به مارمولکهای تالاب قوریگل و مارها و گرزه مار و و و اشاره کرد.
دوزیستان تالاب شامل و قورباغه bufo viridis و قورباغهhyla savignyi و قورباغه rana ridibunda و قورباغه rana camerani اشاره نمود و ماهی تالاب و ماهی کپور معمولی یا cyprinus carpio میباشد.
پوشش گیاهی
بیش از ۲۸۰ گونه گیاهی در منطقه تشخیص داده شدهاست که ٪۸۹ از گونههای گیاهی در حوزه قوریگل و حدود ٪۱۱ از گیاهان آبزی دریاچه و حوزه بلافصل آن تشکیل شدهاست . که شامل: گونههای گیاهی حوزه آبریز از جمله بومادران و شنگ و [[گل گندم و آلبالوی وحشی و و شیرین بیان و نسترن و گیاهان آبزی تالاب شامل نی و لوئی و گیاهان غوطه ور در آب شامل و و قوشاب شانهای و انواع جلبک و میباشد.
مدیریت
این منطقه به مرکزیت اداره حفاظت محیط زیست بستان آباد و توسط پست غیر چارتی حفاظتی تالاب بینالمللی قوریگل به عنوان منطقه شکار ممنوع مدیریت میشود.

الاب قوری گل: تالاب قوری گل در 42 کیلومتری شرق تبریز در کنار جاده تبریز- تهران واقع است. مساحت تقریبی آن 245 هکتار و عمق متوسط آن 5/4 متر است. منابع تأمینکننده آب قوری گل، آبهای جاری ناشی از برف و باران و تعدادی چشمههای زیرزمینی است که در کف آن قرار دارد. این دریاچه از سال 1348 خورشیدی از مناطق حفاظتشده اعلام گردیده و از سوی شرکت شیلات، برنامه تکثیر و پرورش ماهی در آن به مرحله اجرا گذارده شده است. این تالاب با چشماندازی زیبا، ویژگی زیستی منحصر به فرد یکی از جاذبههای طبیعی استان است و محیط مناسبی برای رشد انواع گیاهان و پرندگان آبزی از جمله پرندگان نادر و کمیاب مانند اردک سفید میباشد.
تالاب آلماگلی: اين تالاب در ارتفاع 2400 متری در جنوب شرقی ارتفاعات سهند قرار دارد و 20 هكتار مساحت دارد. تالاب پوشيده از نيزار و گياهان آبزی است كه از نظر لانهگزينی پرندگانی نظير سرسبز و چنگر شرايطی مناسب دارد و به همين دليل دارای ارزش تفرجگاهی نیز میباشد.
تالاب خرمالو: اين تالاب در 42 كيلومتری جنوب غربی اهر قرار دارد و تالاب دائمی است كه علاوه بر استفادههای كشاورزی، در فصل زمستان مورد استفاده پرندگان مهاجر قرار میگيرد.
تالاب قوشا گلی: اين تالاب در 31 كيلومتری جنوب غربی هشترود قرار دارد و تالابی نيزاری است.
تالاب قره قشلاق: منطقه تالابی قره قشلاق در كنارههای جنوب شرقی درياچه اروميه قرار دارد و به لحاظ شرايط خاص طبيعی، زيستگاه بسيار مناسبی برای پرندگان آبزی و كنار آبزی و علفچَر میباشد. اين تالاب به عنوان تالاب بينالمللی شناخته شده است.
تالاب قبادلو: اين تالاب در 22 كيلومتری شمال غربی عجب شير بالاتر از بندر رحمانلو قرار دارد و بخشی از پرندگان تالابهای حاشيهای درياچه اروميه را، به خود جذب میكند.
تالاب زولبين گلی: اين تالاب در 42 كيلومتری غرب هشترود قرار دارد و با وجود اين كه تالابی فصلی است، به علت نيزارهای داخلی و حاشيهای به ويژه در مواقع پرآبی، پناهگاه مناسبی برای پرندگان مهاجر آبزی محسوب میشود.
تالاب يوسفلو: اين تالاب در 33 كيلومتری شرق شهرستان اهر قرار دارد و تالابی دائمی است كه مورد استفاده پرندگان مهاجر آبزی قرار میگيرد.
تالاب يانيق گلی: اين تالاب در 31 كيلومتری جنوب غربی هشترود قرار دارد و در پاييز و زمستان مورد استفاده پرندگان وحشی قرار میگيرد.
تالاب ماهیآباد: اين تالاب در 20 كيلومتری شمال ميانه قرار دارد كه تالابی فصلی است و مصارف كشاورزی دارد و در مواقع پرآبی، مورد استفاده پرندگان مهاجر است.
تالاب بزوجق گلی: اين تالاب در 50 كيلومتری غرب شهرستان هشترود قرار دارد و تالابی دائمی است كه مورد استفاده پرندگان مهاجر قرار میگيرد.
تالاب ديب سيز: اين تالاب در 25 كيلومتری شرق اهر قرار دارد و تالابی نيزاری و دائمی است كه مورد استفاده پرندگان مهاجر آبزی قرار میگيرد

پروفسور محسن هشترودي تولد: 1286 شمسی - تبریز وفات: 13 شهریور 1355 شمسی - تهران محسن هشترودی از ریاضیدانان معاصر ایران بود که در مدرسه دارالفنون در تهران تحصیل، و مدرک دکترای خود را در ریاضیات از دانشگاه سوربن در فرانسه دریافت کرد. پس از بازگشت به تهران، مقام استادی دانشسرای عالی، ریاست دانشگاه تبریز و ریاست دانشکده علوم دانشگاه تهران را عهدهدار بود. پروفسور هشترودی مهارت زیادی در بیان اصول و پدیدههای علمی و فناوریهای جدید به زبان ساده داشت و با نوشتهها و سخنرانیهای خود میتوانست با قشر بزرگی از جامعه ارتباط برقرار کند و مفاهیم اصلی دانش و فناوری را به آنان منتقل نماید. تخصص پروفسور هشترودی در زمینه هندسه دیفرانسیل بود. مهمترین اثر علمی نگاشته شده توسط محسن هشترودی، پایاننامه دکترای او در زمینه هندسه دیفرانسیل است، که در آن یکی از مدلهای ریاضی استادش (کارتان) را تعمیم داد که امروزه به نام «اتصال هشترودی» شناخته میشود. جدای از پژوهش علمی، پروفسور هشترودی به عنوان یک متفکر منتقد و ریاضیدان نامدار ایرانی، دارای اهمیت نمادین و شخصیتی اثرگذار در جامعه علمی معاصر ایران بوده است.

سابقه تاریخی
بستان آباد در محل شهر باستانی و گمشده تاریخی «اوجان» بنا شدهاست. اوجان پایتخت ییلاقی در دوره ایلخانان مغول بوده که بعداً در اثر حوادث روزگار، به کلی منهدم شدهاست. اين منطقه به جهت آنكه در مسير ارتباطي جاده ابريشم قرارداشته و از آب و هواي مناسب دامنه سهند برخوردار بوده همواره داراي جمعيت بوده و در متون تاريخي بازمانده از گذشته به اسامي "اوجن" و يا "اوجان" ذكر اين منطقه به تكرار آمده است . از اين كه مركز اين منطقه يا آبادي بزرگ آن ازچه تاريخي بستان آباد خوانده شده است، اطلاع موثقي در دست نيست. ولي پرواضح است كه اين نامگذاري و وجه تسميه آن به همين سبزي و خرمي و چمنزارهاي اين منطقه مربوط مي شود .
موقعیت جغرافیایی
شهرستان بستانآباد با وسعت 2795 كیلومتر مربع (6.1 درصد مساحت استان) در 45 كیلومتری تبریز واقع شده است و ارتفاع آن از سطح دریا 1679 تا 1740 متر می باشد. این شهرستان از سمت شمال با شهرستان هریس، از سمت شرق با شهرستانهای سراب و میانه، از سمت غرب با شهرستانهای تبریز و مراغه و از سمت جنوب با شهرستان هشترود هممرز است.
تقسیمات کشوری
طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان بستانآباد دارای دو بخش به نامهای مرکزی (شامل دهستانهای شبلی، قوریگل، مهرانرود مرکزی، مهرانرود جنوبی و اوجان غربی) و تیکمهداش (شامل دهستانهای اوجان شرقی، سهندآباد، عباس شرقی و عباس غربی)، دو نقطه شهری به نامهای بستانآباد و تیکمهداش و 188 آبادی میباشد.
جمعیت
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال 1390، جمعیت شهرستان بستانآباد در حدود 94985 نفر (2.5 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 17954 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 20599 نفر و جمعیت روستایی آن 74386 نفر و تعداد خانوار آن 25564 خانوار است.
اقلیم و آب و هوا
بستانآباد منطقهای است کوهستانی که سراسر قسمت جنوبیش را کوههای پربرف و مرتفع پوشاندهاست. شمال آن در امتداد کوههای بزغوش و غرب این شهرستان در امتداد کوههای مورو داغ به ارتفاع ۲۹۶۰ متر در دنباله کوههای مورو داغ و بزغوش بنام تک آلتی و گردنه معروف شبلی قرار گرفتهاست. مرتفعترین نقطه شهرستان کوه سهند به ارتفاع ۳۷۷۲ متر میباشد. آب و هوای بستان آباد به دلیل قرار گرفتن در دامنه کوهستان سهند در زمستان سرد و پربرف و دوره یخبندانش طولانی و در تابستان معتدل و مطبوع است. هوای این شهرستان شش ماه از سال خشک و شش ماه دیگر مرطوب میباشد.
وضعیت اقتصادی
اقتصاد منطقه بستان آباد وابسته به کشاورزی و دامداری، و نشات گرفته از وجود آب و زمین مرغوب است. در بخش کشاورزی محصولاتی چون غلات و سیب زمینی از تولید بالا و مرغوبیت مناسب برخوردار است و در بخش دامداری و در قسمت لبنیات و خصوصاً پنیر از شهرت بسزائی برخوردار میباشد. شغل اصلی مردم کشاورزی، دامداری، قالیبافی و مشاغل آزاد میباشد در اکثر روستاهای تابع بستان آباد قالیبافی روستائی با نقشه روستاباف، بسیار رونق و رواج دارد و از منابع بزرگ درآمد مردم است.
وجود معادن مختلف در کوههای مجاور، و کارخانههای مجهزی تاسیس شده در کنار جاده تبریز- بستان آباد، رونق بسزائی به اقتصاد و منابع شهرستان بخشیدهاست. واحدها و کارخانههای مختلف از جمله صابون سازی، قندریزی، حلاجی، کشبافی، تولید مواد غذائی در مرکز شهرستان مشغول به کار میباشند. در سالهای اخیر کامیونداری و خدمات حمل و نقل در ردیف عمدهترین مشاغل بستان آباد درآمده است.
از آنجا که بستان آباد به مرکز استان یعنی تبریز نزدیک است لذا کارخانجات متعددی در بستان آباد و مسیر بستان آباد- تبریز قرار گرفتهاست در عین حال در خود شهرستان واحدهای صنعتی فعال مشغول بکارند که کم و بیش در رشد اقتصادی و اشتغال زائی منطقه مؤثرند. این شهرستان دارای آبگرمهای متعدد در منطقه صنعت توریسم نیز میتواند در این منطقه بطور اصولی شکل گیرد.
نقاط تاریخی و دیدنی
چشمههای معدنی بستان آباد که در ده اسککندی در 60 کیلومتری جنوب شرقی تبریز واقع شده و تالاب قوریگل در 45 کیلومتری شمال شرقی تبریز از نقاط دیدنی و گردشگری شهرستان بستانآباد محسوب میشوند.

سابقه تاریخی
سرزمين اهر داراي گذشتهاي دور است. سنگ نبشتة اورارتويى، بر دامنة كوه زاغى واقع در شمال روستاي سقين دل، در نزديكى اهر و نيز بقاياي دژهاي ساسانى در اين منطقه گواه اين ادعاست. در سدههاي نخستين اسلامى، اهر از شهرهاي آبادان بر سر راه اردبيل به دبيل بوده است. در حدود العالم، اهر قصبة ميمد (ميمند) معرفى شده است. در اواخر سدة 6 و اوايل سدة 7ق، اهر مدتى تختگاه ملوك پيشتكين بود. در دورة صفويه، اهر به سبب وجود بارگاه شيخ شهابالدين اهري در آنجا، مورد توجه شاهان صفوي قرار داشت و مدتى نيز حاكمنشين قرهداغ شمرده مىشد. در دورة قاجاريه و جنگ نخست ايران با روسيه ، اهر مدتى مركز فرماندهى عباس ميرزا برضد قواي روسيه بود. در شهريور 1320ش، شهر اهر و شهرهاي ديگر آذربايجان، مورد حملة هوايى نيروهاي شوروي قرار گرفت و عدهاي از مردم اهر در اين حمله، كشته شدند.
موقعیت جغرافیایی
شهرستان اهر با وسعت 3074 كیلومتر مربع (6.7 درصد مساحت استان) در 110 كیلومتری تبریز واقع شده است. این شهرستان از سمت شمال با شهرستان کلیبر، از سمت شرق با استان اردبیل، از سمت غرب با شهرستان ورزقان و از سمت جنوب با شهرستان هریس هممرز است.
تقسیمات کشوری
طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان اهر دارای دو بخش به نامهای مرکزی (شامل دهستانهای قشلاق، گویجهبل، اوچهاچا، آذغان، بزکش و ورگهان) و هوراند (شامل دهستانهای دودانگه، چهاردانگه و دیکله)، دو نقطه شهری به نامهای اهر و هوراند و 344 آبادی میباشد.
جمعیت
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال 1390، جمعیت شهرستان اهر در حدود 150111 نفر (4 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 92608 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 97053 نفر و جمعیت روستایی آن 53058 نفر و تعداد خانوار آن 39748 خانوار است.
اقلیم و آب و هوا
شهرستان اهر در يك منطقه كوهستاني قرار گرفته و مشخصه اصلي آن، رشته كوه قرهداغ ميباشد كه قلل مرتفع آن چهره كوهستاني به شهرستان داده است. اين شهرستان در ميان ارتفاعات مهمي چون قيزقلعهسي به ارتفاع 1266 متر و كوه تاريخي معروف هشت سر با ارتفاع 2536 متر محصور شده و دامنه ارتفاعات مزبور از جهات شمال و جنوب و غرب تا هوراند كشيده شده است. پستترين نقطه، بخش كنارههاي رودخانه قرهسو كه در قسمت شرقي شهرستان واقع و محل كشت و زرع انواع محصولات باغي و زراعي ميباشد.
وضعیت اقتصادی
با توجه به قابلیتها و امكانات شهرستان اهر، محوریت توسعه این شهرستان بخش گردشگری، توسعه معادن و فعالیتهای وابسته به آن و توسعه كشاورزی و دامداری استوار گشته است. هم چنین با توجه به اینکه در سال های اخیر سرمایه گذاری های خوبی در ایجاد باغات در این شهرستان انجام شده است، باعث ایجاد پتانسیل خوبی برای ایجاد واحدهای صنایع تبدیلی کشاورزی و همچنین سردخانه ی بالای صفر در این شهرستان شده است.
نقاط تاریخی و دیدنی
بقعه و آرامگاه شیخ شهابالدین اهری (باقیمانده از دوره صفوی)، مسجد جامع اهر، بازار سرپوشیده اهر، کاروانسرای شاه عباسی، جنگل طبیعی انداب (پارک جنگلی فندقلو در 25 کیلومتری اهر)، جنگل طبیعی تنباکولو (واقع در بخش هوراند)، خانه دکتر قاسم اهری، سد ستارخان اهر، قلعه پشتوی هوراند
(برای مشاهده نقشه در ابعاد بزرگتر روی آن کلیک کنید)

سابقه تاریخی
محققان اسکو را با اوشکایای کهن یکى مىدانند. چنانکه از مآخذ آشوری بر مىآید، اوشکایا شهری دارای قلعه بوده که در شرق دریاچة ارومیه و در دامنة کوه سهند قرار داشته است. در دورة اسلامى، حمدالله مستوفى در نزهة القلوب از اسکو به عنوان یکى از آبادیهای بزرگ ناحیة باویل رود و در کنار باویل، خسروشاه، میلان و فسقندیس نام مىبرد. در عالم آرای نادری اسکو از نقاط آباد آذربایجان معرفى شده است. در جنبش مشروطه، مردم اسکو در کنار مردم تبریز با قوای دولتى و قزاقان روس به مبارزه برخاستند.
موقعیت جغرافیایی
شهرستان اسکو با وسعت 1763 كیلومتر مربع (3.9 درصد مساحت استان) در 30 كیلومتری تبریز واقع شده است و ارتفاع آن از سطح
دریا 1450 متر می باشد. این شهرستان از سمت شمال با شهرستان شبستر، از سمت شرق با شهرستان تبریز، از سمت غرب با دریاچه ارومیه و از سمت جنوب با شهرستان آذرشهر هممرز است.
تقسیمات کشوری
طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان اسکو دارای دو بخش به نامهای مرکزی (شامل دهستانهای گنبر، باویل و سهند) و ایلخچی(شامل دهستانهای شورکات جنوبی و جزیره)، سه نقطه شهری به نامهای اسکو، سهند و ایلخچی و 49 آبادی میباشد.
جمعیت
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال 1390، جمعیت شهرستان اسکو در حدود 98988 نفر (2.7 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 16983 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 56918 نفر و جمعیت روستایی آن 42070 نفر و تعداد خانوار آن 30109 خانوار است.
اقلیم و آب و هوا
اسكو منطقه اي ييلاقي با تپه ماهورهايي از بقاياي آتشفشانهاي سهند در دورانهاي پيشين مي باشد. كنارهاي درياچه اروميه در غرب مسطح و جلگه اي و هرقدر از غرب به شرق پيش رويم ارتفاع زمين بيشتر شده تا به قله هاي سهند كه پيوسته پوشيده از برف مي باشد مي رسيم. بنابراين اسكو به مناسبت واقع شدن در مسير كوهپايه هاي سهند و برودت آن از يكطرف و بخارات و رطوبت درياچه اروميه از سوي ديگر داراي يكنوع آب و هواي ملايم و مرطوب مي باشد. اگر بخش مركزي شهرستان اسكو را مبداء قرار دهيم هر قدر بطرف مغرب (درياچه اروميه) پيش رويم زمين سرازير و هوا گرمتر و هر قدر بطرف مشرق كوههاي سهند رويم زمين سربالايي و هوا خنكتر و سردتر ميگردد. كوهستان سهند پس از سبلان يكي از بزرگترين و مهمترين برجستگيهاي آذربايجان شرقي و از معروفترين كوههاي آتشفشاني خاموش ايران است كه در 50 كيلومتري جنوب تبريز قرار دارد و سلطان داغي در شمال كوهستان سهند و در بخش مركزي شهرستان اسكو واقع شده است. اين كوه بعد از قله جام داغي سهند و در بخش مركزي شهرستان اسكو واقع شده است. اين شهر به مانند ساير شهرهاي آذربايجان داراي تابستان كوتاه و ملايم و زمستانهاي سرد و طولاني مي باشد. بارندگي آن بيشتر در فصول سرد سال بوده و تابستانهاي آن خشك و گاهي با بارندگيهاي رگباري مي باشد.
وضعیت اقتصادی
اسکو یکی از زرخیزترین و مهم ترین مناطق کشاورزی و دامپروری و صنعتی آذربایجان است. برگه ی زرد آلو و بادام و گردو و سایر ارقام صادراتی بخش اسکو از ممتاز ترین نوع آنهاست و سالیانه مقدار زیادی به عنوان صادرات به کشور های خارج حمل می شود و علاوه بر آن انواع و اقسام غلات و میوه جات و سیب زمینی و پیاز و انواع خشکبار و عسل و لبنیات در منطقه اسکو به دست می آید که علاوه بر تامین نیاز مورد مصرفی مردم آنجا مقدار زیادی نیز به شهر تبریز و سایر شهرستان های ایران وحتی خارج منتقل می شود. در قسمت صنعت نیز بخش اسکو از پیشرفته ترین مناطق آذربایجان است وصنایع تولید انواع پارچه و پتو و پوشاک و محصولات ابریشمی و پارچه های حریر و به خصوص کلاقه ای آنجا در ایران کم نظیر و شهرت جهانی دارد و قسمتی از صادرات این بخش را به داخل و خارج کشور تشکیل می دهد.
وجود تولیدات متنوع زراعی و باغی به ویژه زیره، بادام، گردو، گل سرخ محمدی و وجود منابع آبی نسبتاً مناسب، پتانسیل خوبی را برای توسعه صنایع تبدیلی، کشاورزی، دامپروری، آبزی پروری و همچنین گردشگری برای این شهرستان ایجاد کرده است.
نقاط تاریخی و دیدنی
روستای کندوان: در 18 کیلومتری جنوب اسکو در دامنه سرسبز سلطان داغی و در 50 کیلومتری جنوب غربی تبریز واقع شده است. آنچه به کندوان هویت باستانی داده وجود 117 خانوار و منزل مسکونی در درون تودههای مخروطی و هرمی شکل صخره ای که روستاییان کندوان داخل این توده ها برای خود خانه مسکونی، آغل، انبار، کارگاه ایجاد کرده اند. وجه تسمیه کندوان به خاطر خانه های کندوئی شکلی می باشد که در دل صخره های کرانی کله قندی شکل تعبیه شده است و از خصوصیات این خانه هاست که هوای داخل آن در زمستان گرم و مطبوع و در تابستان خنک می باشد. درباره اوضاع معماری سنتی کندوان تعدادی از محققان و جغرافی دانان اعتقاد دارند که کندوان در ایران نظیری ندارد و نوع معماری آن از نوع معماری صخره ای است و چنین تعریف می کنند که معماری صخره ای، از نظر بازسازی بسیار پراهمیت تر از معماری معمولی است. وجود آب معدنی گوارا، خانه های صخره ای و مخروطی منحصر به فرد، دره سرسبز و خرم، آب و هوای بسیار مطبوع کوهستانی و وجود لبنیات مرغول و دلپذیر و عسل طبیعی از دیرباز روستای کندوان را مود توجه علاقمندان قرار داده است و محیط آرام بخش و سکونت شبانگاهی روستا توام با نسیم دلپذیری که از سهند زیبا می وزد.
بقعه امامزاده اسکو (واقع بر روی تپهای در جنوب اسکو و مشرف به شهر)، روستای عنصرود (دارای طبیعت جذاب و سرسبز و چشمه های آب معدنی)، مقبره پیرحیدر (واقع در محله سوسیان)، مزار الله بنده سی (واقع بر فراز تپه ای بلند در جنوب شرقی اسکو)، مسجد پایتخت، مسجد جامع اسکو از دیگر نقاط دیدنی شهرستان اسکو میباشد.

|
|||
|

.: Weblog Themes By Pichak :.